Żyjemy w tak szybkim tempie, że brakuje nam czasu właściwie na wszystko, już od czasów dzieciństwa. Wysoko zawieszona poprzeczka, nieustannie napływające bodźce, coraz większa ilość zadań, informacji, badań, obowiązków, nakazów, zakazów – powoli przygniata nas ten rosnący ciężar funkcjonowania. A co towarzyszy nam momentami częściej niż radość i lekkość? Stres. O tak, jest podstępny.

Stres – skąd się bierze?

Zacznijmy od krótkiego definicji i przestanę zanudzać – stres to fizjologiczno-psychiczna reakcja organizmu na bodźce napływające z zewnątrz, a także wewnątrz. To taki rodzaj wewnętrznego radaru, który mówi, a czasem i krzyczy z całych sił – UCIEKAJ albo WALCZ!

Jego nasilenie zależy od poziomu kortyzolu we krwi – im go więcej i im dłużej – tym gorzej dla naszego organizmu i psychiki. A chroniczny stres to szybka droga do naprawdę przykrych konsekwencji – od bezsenności, przez nerwice, aż do poważnych zaburzeń hormonalnych.

• Eustres = dobry stres

Jednak stres sam w sobie nie jest zły! Tzw. eustres to krótkotrwała dawka motywacji, który dodaje nam energii i siły do realizowania zadań, które często postrzegamy jako swojego rodzaju przeszkody. To właśnie jego możemy odczuwać przed ważnym spotkaniem, egzaminem czy rodzajem testowania naszych umiejętności/kompetencji.

• Dystres = zły stres

Istnieje także ten drugi rodzaj stresu, który aż tak przyjacielski nie jest. To, że epizodycznie pojawia się w naszym życiu, nie jest szkodliwe. W końcu niektóre sytuacje, wywołują w nas bardzo silny stres, ale chwilowy – jak oczekiwanie na wynik badań, udział w stłuczce (nie wypadku!) czy kradzież. Tutaj należy jednak bardzo uważać, gdyż w zależności od osobowości, temperamentu, stanu zdrowia, poprzednich doświadczeń i okoliczności (finansowych, społecznych), będziemy reagować na te sytuacje zupełnie inaczej.

Dla jednych udział w stłuczce będzie stresujący jedynie w momencie samego zderzenia, innym będzie się to śniło po nocach przez kilka dni, a jeszcze inni nie wsiądą za kółko przez następne pół roku. Dlatego bądźmy wyrozumiałe i dla siebie i dla innych!

Stres czyli największy pożeracz szczęścia i spokoju

Problemy pojawiają się w momencie, gdy stres odczuwamy non stop. Budzimy się z bólami głowy i skręconym żołądkiem, a zasypiamy z niekończącą się burzą myśli i bólem brzucha. I tak dzień w dzień. Powoli czujemy, że nasz organizm jest na skraju wytrzymania tego napięcia. Zabrzmiało znajomo? To ostateczny znak, żeby powiedzieć temu STOP! Girls, to nie są żarty. Trzeba odzyskać kontrolę.

Każda z nas różni się podatnością na stres, niektóre będą stresowały się szukaniem miejsca parkingowego przy urzędzie, inne wyborem posiłku w restauracji, gdy kelner stoi już lekko zniecierpliwiony, a jeszcze inny, gdy ktoś będzie je mobbingował. Nie ma tutaj granicy ani logiki – im trudniejsza sytuacja, tym mam większe prawo do stresu. Naprawdę, nie oceniajmy innych, tylko starajmy się im pomóc.

Widzisz, że przyjaciółka staje się blada na myśl o zamówieniu pizzy na dowóz? Przećwicz z nią rozmowę wcześniej, a jeśli faktycznie nie czuje się na siłach, Ty zamów.  Wiesz, że Twoja mama stresuje się na myśl o pójściu do ginekolog? Idź z nią!

A co dzieje się, gdy stres zawita w naszym życiu na dobre? Możemy obserwować wiele tzw. somatycznych, behawioralnych i psychicznych skutków stresu, jak:

• bóle mięśni
• zaburzenia miesiączkowania, a nawet płodności
• obniżenie odporności
• zmiany skórne, szczególnie na twarzy i ramionach
• zaburzenia procesów trawienia
• bóle głowy i brzucha
• bezsenność
• uczucie niepokoju
• brak apetytu lub nadmierny apetyt
• labilność emocjonalna
• chroniczne uczucie zmęczenia
• wyczerpanie emocjonalne
• obniżona motywacja
• poczucie bezsensu i niezadowolenia

Sposoby na zmniejszenie poziomu stresu

Zanim przejdziemy do tego magicznej listy, powiedzmy sobie jedno. Stresu NIE DA się całkowicie wyeliminować z życia. Jasne, możesz teraz pokiwać głową z pogardą, kierując jednocześnie kursor na krzyżyk w rogu ekranu. Przecież Ty się nie stresujesz. Twój chłopak na wszystko wyrąbane i nawet jakby się paliło, to by się nie zestresował. Uwaga: stresujecie się. Po prostu macie większą kontrolę nad własnymi reakcjami behawioralni-emocjonalnymi.

Czy są zatem sposoby na to, aby ograniczyć stres do minimum? Jednoznacznej odpowiedzi nie da się udzielić. Posłużę się swoim ulubionym powiedzeniem – to zależy. Od czego? Codziennych obowiązków, otaczających nach osób, środowiska pracy/szkoły, własnych wartości i rytuałów czy zobowiązań.

Dla każdej z nas, pomocne mogą okazać się zupełnie inne działania. A w dodatku, jeśli żyjemy w bardzo wymagającym otoczeniu, stres będzie do nas powracał różnymi kanałami. Dlatego powinno najpierw rozpoznać się źródła stresu, uświadomić sobie własne reakcje, a dopiero później te źródła ograniczać lub kontrolować.

• Rozpoznaj źródło stresu – pomyśl o sytuacjach, w których go najczęściej czujesz. Co się wtedy dokładnie dzieje? Czy jest to zależne od jakiś osób czy okoliczności sytuacji? Spisz wszystko!
• Skup się na własnych zachowaniach i myślach – gdy zobaczysz w jakich sytuacjach odczuwasz stres, postaraj przypomnieć swoje reakcje. Co czujesz w ciele w tych stresujących sytuacjach? Co myślisz? Jak zachowujesz się w momencie, gdy ta sytuacja mija lub zmniejsza swoje natężenie?
• Sięgaj po pomoc specjalistów – to naprawdę najlepszy sposób na poradzenie sobie z chronicznym stresem. Najczęściej nie jesteśmy świadome własnych schematów, a także związanych z nimi zachowań. Psycholog lub psychoterapeuta przeprowadzi nas przez tą niełatwą drogę.
• Rób swojej psychice dobrze – dbaj o odpowiednią ilość snu, staraj się wykonywać jakąkolwiek aktywność fizyczną, praktykuj odpoczynek i slow living, dbaj o relacje z osobami, które Ciebie wspierają i rozumieją, spędzaj czas poza ekranami (tak, wiem, rada a’la babcia Zosia, ale to naprawdę pomaga!)

A Ty, odnalazłaś siebie wsród tej gonitwy? Podziel się swoją historią o życiu w stresie z nami! Pisz na [email protected]

zdjęcie główne: @zuziaa.m